Overeenkomsten en verschillen tussen het visioen en de droom

Overeenkomsten

Overeenkomsten tussen het beschreven visioen en de droom zijn de drievoudige structuur en de thema’s van het ‘vrouwelijke’ en het ‘aardse’. Deze drie lijken te verwijzen naar wat de huidige dominante patriarchale cultuur lijkt te onder­schatten of zelfs te onderdrukken:

• het menselijk vrouwelijk ritmische:
  • het maagdelijk schone,
  • het moederlijk voedende,
  • het oude wijze;
• het aardse vrouwelijk ritmische:
  • het autonome, ontembare uit de diepte van aarde en tijd,
  • het leven dragende en centrerende,
  • het terugnemende dat tegelijk bron is van geest en licht.

Wat de drievoudige structuur van visioen en droom gemeen heeft, is dat zij met een maagdelijk beeld begint, doorgaat met een moederlijk beeld en afsluit met een beeld van ouderdom, dood en wedergeboorte. De beelden wijzen ver terug in het verleden, in de ‘Prehistorie’. In Jungiaanse termen toonden het visioen en de droom oeroude archetypen, die vanuit het onbewuste in individu en collectief autonoom, dat wil zeggen, zelfstandig actief zijn.

Verschillen

Eén verschil tussen het visioen en de droom is, dat het visioen het vrouwelijke als vrouwen, als personen, of personages toonde en de droom als element aarde. Het visioen liet een maagd, een zogende moeder en een oude wijze zien. De droom toonde een maagdelijke rotsformatie, een moederlijke navel in het gras aan mijn voeten en een grafkamer vol licht. Het visioen toonde menselijke figuren en leek meer persoonlijk, individueel menselijk. De droom daarentegen toont aspecten van de aarde en lijkt meer onpersoonlijk, collectief-onbewust.

Ik las wat ik aan wetenschappelijk literatuur over deze beelden in handen kon krijgen en bezocht naar mogelijkheid prehistorische graven door heel Europa. Daarbij stelde ik vast, dat vrouwelijkheid en het menselijke verleden meer met elkaar te maken hebben dan ik ooit ook maar kon vermoeden. Verder schilderde ik hunebedden in verschillende landen in Europa en in Amsterdam nam ik weer teken- en schilderlessen in naakt, bij de kunstenares Paula Vermeulen. Wetenschappelijk en artistiek onderzoek van mijn drievoudig visioen en droom hebben mijn visie op mij, mijn zelfbeeld, de mens en de wereld veranderd.

Zo heb ik mij ten eerste bezig gehouden met de betekenis van gender, de vrouwe­lijkheid, wat wederom mijn begrip van de mannelijkheid en van mijn man-zijn veranderde. Ten tweede begon ik me te verdiepen in de menselijke en de voor­menselijke prehistorie. Johann Wolfgang von Goethe stelde ooit, dat de mens zich niet kan begrijpen als hij zijn verleden niet begrijpt. In zijn tijd dacht men daarbij nog aan enkele duizend jaren. Vandaag echter spreken we haast onvoorstelbaar lange tijden, van miljoenen en miljarden jaren. Het collectieve menselijke verleden denken we ons materieel opgeslagen in onze genetica en immaterieel in ons collectief onbewuste.