Hofschilderijen

In de 18^e eeuw hing men schilderijen uit familie­bezit op in de Regenten­kamer van het Rijpen­hofje. Van de negen schil­de­rij­en, die in 1839 in het notulenboek in de Regenten­kamer van het Rij­pen­hof­je vermeld stonden, waren er in 2013 vier te traceren, waar­van ik op deze pagina twee kan tonen en twee op de volgende.

Op 18 juni 2013 berichtte mevrouw R. Staats van de afdeling ‘conservatie 17^e-eeuwse schilderijen’ van het Rijksmuseum (accentuering fk):

Het portret gemaakt door Go­vert Flinck... is het Por­tret van een man, be­kend als Go­zen Cen­ten (1611 / 12). Het pa­neel is in ca. 1639 ge­maakt. In on­ze do­cu­men­ta­tie staat het vol­gen­de:

‘Hing vroe­ger in het Rij­pen­hofje te Ams­ter­dam. In bruik­leen van de Di­a­ke­nen des Ver­e­nig­de Doops­ge­zin­de Ge­meen­ten, al­daar 1900 ver­kre­gen in 1970 als ge­schenk van de Com­mis­sie voor Foto­ver­koop.'

Op 12 en 19 fe­bru­a­ri 2013 fo­to­gra­feer­de ik de schil­de­rij­en Go­ze­wijn Cen­ten en zijn ge­zin en Ge­rard van de Rijp in zijn tuin in de Sin­gel­kerk te Ams­ter­dam. Het eerst genoemde schilderij kan ieder kerk­bezoeker onge­hinderd be­won­deren aan de muur tegen­over de ooste­lijke uit­gang van de kerk­zaal. Geduldig en vrien­delijk ver­strekte de koster van de Singel­kerk, de heer M. Albas, toe­gang ook tot het twee­de schil­derij, het tuin­portret van Ge­rard van de Rijp. Om deze twee op­mer­ke­lij­ke schil­de­rij­en draait de­ze sec­tie van de site.

Op 13 april 2010 vond mevrouw N. Klaversma van de ‘informatiebalie collectie’ in het Historisch Museum Amsterdam...

... slechts één schil­de­rij, dat oor­spron­ke­lijk af­koms­tig is uit het Rij­pen­hof­je , te we­ten het por­tret van Dirk Bal­tus (inv. nr. SA 28389). Dit schil­de­rij werd door het mu­se­um op de vei­ling van 28 ok­to­ber 1969 (lotnr. 383) bij vei­ling­huis Mak van Waay (la­ter sa­men­ge­gaan met: So­the­by's) te Ams­ter­dam ge­kocht.

In 1876 vond de heer D. de Vries Az. negen schilderijen in de Regenten­kamer van het Rijpenhofje. Hij ver­meldde ze in het tijdschrift De Gids:

[Van d]en naam van Flinck is een (nage­komen) stukje te vin­den, dat zooal geen mees­ter­stuk, toch de aan­dacht ver­dient, daar... [het] een der oud­ste, mis­schien het oudste, ge­tee­kend stuk van Flinck is, dat men tot heden kent. Het is geteekent G. Flinck 1636 en geeft ons het portret te aanschouwen van Jacob Dircksen Leeuw, waarschijnlijk behoorende tot hetzelfde Doopsgezinde geslacht, waarvan verscheidene leden door Vondel zijn bezongen en dat zich meermalen verzwagerd heeft met de Doopsgezinde Blocken en de van Lennepen, welke laatste te dier tijde nog niet tot de kalvinistische staatskerk waren overgegaan. Jacob Leeuw is door Flinck voorgesteld, ten voete uit staande in een landschap. Het portret heeft zooveel geleden, dat een nauwkeurige beoordeeling eerst kan volgen wanneer het stuk behoorlijk is verdoekt. Wij twijfelen niet, of de regenten van het Rijpenhofje zullen dit door Flinck op 21 jarigen ouderdom geschilderde portret op den rechten prijs weten te schatten, en in ‘t algemeen toonen eerbied te bezitten voor de schilderijen die aan hunne zorg zijn toevertrouwd. Tegelijk met deze merkwaardige Govert Flinck, vonden wij op het genoemd Doopsgezinde hofje, gelegen op de Rozengracht, niet ver van de plek waar Rembrandt den laatsten adem uitblies, acht andere schilderingen, waarvan wij de opgave laten volgen, voor zoover de namen betreft, geput uit een notulenboek van het jaar 1839:

1. Vrouweportret uit de laatste helft der 16e Eeuw. Op de achterzijde van het paneel staat met zwarte letters W. Kay.
2. Portret van Dirck Baltus, een fijn en dun gepenseeld borstbeeld, waarop wij een naam des schilders meenen te zien, eindigende met de letters...y c k.
3. Portret van zijne zuster, gem. aet. 35 1635, lief vrouwe­portretje op rond paneel, in achtkant lijstje.
4. Het bovenvermelde portret van Jacob Leeuwen Dircksen [G. Flinck 1636].
5. Portret van Gore Cents, een baardeloos jongman, met grooten hoed op het hoofd (paneel).
6. Portret van Jan v. Laar, op paneel. Deze slecht geteekende en slecht geschilderde kop verdient geen betere plaats dan de donkere en van schier alle licht verstoken Regentenkamer, waar deze portretten door mij werden gevonden.
7. Portret van Gerard de Rijp, wandelende in zijn, in 18^e eeuwschen smaak aangelegden tuin.
8. Portret van Job Sieuwerts (Aetatis suae Aos 73 8/m C. Lubienietzky 1713).
9. Familiestuk, voorstellende Gozewijn Centen en zijne huisvrouw Maria van de Rijp, met hunne twee zonen Jan en Job van de Rijp Centen, door C. Lubienietzky, 1721.